Focus op publieke waarde
als randvoorwaarde voor goed openbaar bestuur
Focus op de karakteristieken van publieke waarde staat garant voor vertrouwen van de samenleving in het openbaar bestuur en is de randvoorwaarde voor succesvolle participatie, duurzaam besturen, en het optimaal excelleren van de organisatie.
Waarom? Vertrouwen, in algemene zin, kan worden omschreven als geloof in de goede bedoelingen van andere actoren, in het bijzonder wanneer hun acties niet kunnen worden beïnvloed (Dekker, 2006; Sztompka, 1999).
In het geval van politiek vertrouwen richt dit oordeel zich op politieke instituties en volksvertegenwoordigers. Het begrip ‘politiek vertrouwen’ kan zodoende worden gedefinieerd als een breed oordeel over het politieke systeem, gebaseerd op de mate waarin politici en instituties in de ogen van burgers zullen handelen naar hun wensen en het algemeen belang (Miller en Listhaug, 1990; Hetherington 1998).
Er kunnen grofweg drie grote verklaringen van individuele verschillen in ontbrekend vertrouwen in de overheid worden onderscheiden:
- Maatschappelijk onbehagen (Elchardus). Het is vooral een uiting van een algemenere onvrede, (materiële en morele) onzekerheid, verongelijktheid en gebrek aan vertrouwen in alles.
- Prestaties/beleidsinhoud. Het is een uitkomst van grote (langdurige/ernstige) ontevredenheid over het gevoerde beleid: de regering presteert niet genoeg, levert niet wat ze belooft.
- De politiek. Het is niet zozeer de inhoud van het beleid maar de manier waarop politiek in Den Haag wordt bedreven: de politici, hun gebrek aan responsiviteit, etc.